قانون چک برگشتی جدید (همه قوانین یکجا)

چک برگشتی

چک برگشتی یا چک بدون اعتبار و یا چک بلامحل همگی عنوان یک سند تجاری لازم الاجرا هستند که توسط دارنده دسته چک، صادر شده و اعتبار کافی برای نقد نمودن این برگه رسمی در حساب جاری فرد وجود ندارد. قانون جدید چک برگشتی

جای تعجب نخواهد داشت اگر بگوییم درصد بسیار زیادی از دعاوی مطرح شده در دادگاه های حقوقی و کیفری به وصول وجه این چک های بلامحل اختصاص دارد چرا که قانون مربوط به آن ها در بدو امر شامل کاستی های فراوانی بود و شرایط را برای سوء استفاده بسیاری از افراد فراهم می کرد.

در راستای رفع این مشکل قوانین متعددی اصلاح گردید و یا به صورت آیین نامه های اجرایی به تصویب رسید. با یکدیگر مسائل حقوقی مطرح شده در خصوص قانون جدید چک برگشتی را مطالعه می کنیم.

اصلاح قانون چک برگشتی

گذشته از دستور العمل بانک مرکزی مبنی بر وصول چک برگشتی از دیگر حساب های صادر کننده چک، می توان به اصلاحات صورت گرفته در قانون چک برگشتی اشاره کرد. این موارد عبارتند از:

در قانون جدید چک برگشتی برای صدور اجراییه ، مراجعه به محاکم دادگستری نیاز نیست و دارنده چک می تواند به صورت مستقیم به دایره اجرایی مراجعه کرده و تامین مالی خود را برای وصول چک دریافت کند.
صدور چک باید صرفا در سامانه چکاوک صورت گیرد و در این صورت چک های در وجه حامل و یا ظهر نویسی شده به صورت انشایی از اعتبار ساقط می شوند.
این قوانین با هدف مقابله با صدور چک های بلا محل، کلاهبرداری و پولشویی از آذر ماه سال ۹۹ اجرا خواهد شد. امید می رود قانون جدید چک برگشتی اعتبار و اصالت از دست رفته چک های تجاری و اعتماد سلب شده مردم از اسناد لازم الاجرا را باز گرداند.

قانون چک برگشتی زیر بیست میلیون تومان

حجم بسیار زیادی از سوالات حقوقی به چک های برگشتی با اعتبار کمتر از بیست میلیون تومان اختصاص دارد. یکی از قوانین ثابت در حقوق ایران، تقسیم بندی پرونده های مالی میان محاکم دادگستری و شواری حل اختلاف است. طبق قانون ، پرونده های مالی با ارزش بیست میلیون تومان و یا کمتر از آن در شورای حل اختلاف مطرح می شود.

مراحل تنظیم دادخواست شامل مراجعه به دفتر ثبت خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم دادخواست مبنی بر وصول چک برگشتی است. پس از این مرحله پرونده شما حسب مورد به شواری حل اختلاف و یا شعبه دادگاه ارسال می گردد.

قوانین چک برگشتی و حکم جلب

حکم جلب از جمله اقداماتی است که بعد از برگشت زدن چک و شروع تحقیقات مقدماتی و پیش از شروع جلسات دادرسی اعم از دادرسی حقوقی و کیفری صورت می گیرد.

زمانیکه تحقیقات مقدماتی توسط نیروی انتظامی محل سکونت صادر کننده چک صورت می گیرد حوزه قضایی سه روز را به عنوان اخطار حسن نیت در نظر می گیرد. صادر کننده چک موظف است طی این سه روز رضایت دارنده چک را جلب نماید در غیر این صورت حکم جلب وی صادر می گردد.

قانون چک برگشتی صیادی

دسته چک های صیادی در راستای مکانیزه کردن صدور، بررسی و اعتبار سنجی چک های قدیمی به وجود آمدند. هدف از تصویب قانون چک های صیادی حذف نیروی انسانی در انجام امور مربوط به چک و پیشگیری از سواستفاده از دسته چک است با این حال به نظر می رسد طرح سامانه صیاد نیز نتوانست آن‌گونه که باید با صدور چک های بلامحل مقابله کند.

بر طبق قانون چک های طرح صیاد بعد از برگشت خوردن، اطلاعات صادر کننده چک در سامانه ای که مربوط به خود بانک است درج شده و برای بانک مرکزی ارسال می شود. بانک مرکزی اطلاعات مورد نظر را با شناسه صیادی تطبیق داده و آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. سپس کد رهگیری که باید روی چک درج گردد را به بانک اعلام می‌کند.

قانون چک برگشتی قانون چک برگشتی حامل

در بسیاری از وب سایت های خبری ممنوعیت صدور چک در وجه حامل اعلام شده است. این قانون از بیست و یکم آذرماه سال ۹۹ لازم الاجرا می گردد.

زمانی که شما می خواهید یک چک را در وجه فردی صادر کنید سامانه چکاوک اطلاعات کامل فرد را دریافت خواهد کرد بنابراین نمی‌توان یک چک را در وجه حامل صادر کرد. با توجه به اینکه سامانه چکاوک امکان بررسی حساب صادر کننده چک را فراهم نموده است انتظار می رود میزان چکهای برگشتی در سالیان بعد کاهش چشمگیری داشته باشد.

آیا چک برگشتی زندان دارد؟

قطعا پاسخ مثبت است اما آنچه که بسیاری از افراد مطرح می کنند این است که آیا امکان زندانی شدن به سبب چک حقوقی وجود دارد؟ پاسخ این سوال نیز مثبت می باشد. در واقع شما زمانی که یک چک برگشتی را مورد دادرسی حقوقی و یا کیفری قرار می دهید، تفاوت در سرعت رسیدگی و شدت مجازات است نه اینکه دعاوی حقوقی، مشمول مجازات های بازدارنده نباشند.

با این حال دقت کنید که طبق قانون امکان حبس برای فردی که چک بلا محل صادر نموده بسیار پایین است چرا که اگر فرد ملک و اموالی داشته باشد، از محل فروش مال باید وجه چک را وصول نماید و در این صورت صحبت از زندان بی مورد است؛ در صورتی که ملک و املاک و یا اموال نقدی نداشته باشد نیز می تواند حکم اعسار مطلق و یا نسبی دریافت کرده و حکم حبس را به حالت تعلیق در آورد.

مراحل شکایت چک برگشتی حقوقی

بهتر است پیش از تشریح این موضوع بگوییم که لفظ (شکایت) برای چک های حقوقی بکار نمی رود و برای رسیدگی به این گونه دعاوی از لفظ طرح دادخواست استفاده می شود. در صورتی که یک چک بلا محل با وصف حقوقی در دست دارید می توانید با رعایت مراحل ذیل نسبت به طرح دعوی اقدام کنید.

دریافت گواهی عدم پرداخت چک و یا کسری موجودی از بانک مربوطه
مراجعه به دفتر ثبت خدمات الکترونیک قضایی
تنظیم دادخواست علیه صادر کننده چک با موضوعیت وصول چک برگشتی
تعیین شعبه و ارسال دادخواست
تنظیم پرونده و ارسال به دادگاه یا شواری حل اختلاف با توجه به مبلغ چک
احضار خوانده یا همان صادر کننده چک بلامحل
بررسی پرونده توسط دادگاه یا شورا
صدور رای
شما می توانید از طریق اداره ثبت اسناد نیز اقدام به تنظیم و تکمیل پرونده کنید. در این صورت نیازی به طی نمودن مراحل فوق و سپری کردن مدت زمان طولانی برای دریافت نتیجه نخواهد بود.

مجازات چک برگشتی

چک برگشتی از جمله مواردی است که می تواند نظم اجتماعی را در عرصه‌های اقتصادی به هم بریزد. هر اقدام و عکس العملی که بتواند به آرامش عمومی جامعه لطمه وارد کند از طرق مراجع قضایی قابل پیگیری است و به عنوان یک جرم شناخته می شود. در تمامی نظام های حقوقی، جرائم با وضع مجازات های بازدارنده تقلیل می یابند.

قانونگذار جمهوری اسلامی ایران نیز در ماده ۷ قانون صدور چک برای صادرکنندگان چکهای بلامحل مجازات‌های متفاوتی را بر حسب مبلغ مندرج در چک برگشتی تعیین نموده است. بر طبق این قانون چکهای برگشتی با ارزش کمتر از ده میلیون ریال مستوجب مجازات حبس تا ۶ ماه می باشند،چک هایی با ارزش ۱۰ میلیون ریال تا ۵۰ میلیون ریال از ۶ ماه تا یک سال حبس و چک هایی با ارزش بیش از ۵۰ میلیون ریال نیز صادر کننده چک را به حبس از یک تا دوسال و همچنین ممنوعیت داشتن حساب جاری و یا داشتن چک به مدت سه سال محکوم می نماید. لازم به ذکر است که مجازات اخیر صرفاً در خصوص صادر کنندگان چک بلامحل که منجر به صدور کیفرخواست شده است اجرا می شود.

مدت اعتبار چک برگشتی

چک برگشتی که در دست دارید تا زمانی که قوانین موجود در حال اجرا هستند اعتبار تجاری خود را از دست نمی دهند اما مدت زمان مشخصی برای اعتبار چک با ماهیت کیفری تعیین شده است.

چک برگشتی اگر مشمول چک های حقوقی نباشد، تا شش ماه ماهیت کیفری خود را حفظ می کند. این شش ماه از زمان صدور چک محاسبه می شود. در صورتی که در مدت شش ماه نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت و یا همان برگشت خوردن چک اقدام کنید، ماهیت کیفری چک برای شش ماه دیگر تمدید می گردد.

در صورتی که در زمان تعیین شده نسبت به شکایت کیفری اقدام نکنید، چک اعتبار خود را از دست نمی دهد بلکه صرفا از حالت کیفری به حالت حقوقی تغییر ماهیت می دهد.

دریافت خسارت تاخیر تادیه و هزینه دادرسی

بسیاری از حقوق مالی اشخاص مشمول خسارت تاخیر تادیه است. پرداخت وجه چک نیز از جمله حقوق مالی اشخاص است که در صورت تاخیر در پرداخت آن و کاهش ارزش ریالی چک می‌توان خسارت تأخیر تأدیه و حتی خسارات مربوط به پرداخت هزینه دادرسی را از دارنده حساب و یا هر فرد دیگری که علیه او دادخواست حقوقی تنظیم کرده‌اید درخواست نمایید.

لازم به ذکر است که پرداخت این حقوق مبتنی بر درخواست دارنده چک می باشد و دادرسان قضایی بدون درخواست شاکی و یا خواهان پرونده نسبت به پرداخت خسارت تاخیر تادیه و یا هزینه دادرسی از جانب خوانده و یا متشاکی عنه مبادرت نمی‌کنند.

رفع سوء اثر از سوابق چک های برگشتی

بخشنامه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کلیه امور مربوط به رفع سوء اثر از چک های برگشتی اشخاص را صرفاً از طریق شعب و واحدهای تابعه از بانک‌ها امکان‌پذیر می‌داند و سپری شدن مراحل ذیل را جهت رفع سوء اثر از سوابق چکهای برگشتی الزامی می‌داند. این مراحل عبارتند از:

تامین موجودی
ارائه لاشه چک برگشتی
ارائه رضایت نامه محضری ذینفع چک به بانک
واریز مبلغ چک و سپرده قرض‌الحسنه جاری و مسدود نمودن آن به مدت ۲۴ ماه
ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی
انقضای مدت نگهداری سوابق چکهای برگشتی در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی

برای رفع مسایل حقوقی خود در باب قانون چک برگشتی با ما تماس بگیرید!

در این مقاله سعی بر آن شد تا اطلاعات کامل و جامعی در خصوص تمامی چک های برگشتی و قوانین مربوط به آنها ارائه شود. در صورتی که تصور می کنید پاسخ سوالات خود را به صورت کامل و جامع دریافت نکرده اید می توانید از طریق تماس تلفنی با ما در ارتباط باشید مشاوران حقوقی ما بهترین پاسخ های ممکن را به سوالات شما ارائه خواهند داد.

دریافت مشاوره حقوقی چک برگشتی شما را از پرداخت هزینه‌های مضاعف به علت عدم اطلاع از قوانین مربوط به آن معاف می دارد. پس هم اکنون برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید.